Ο πρώτος νικητής του εφετινού διαγωνισμού διηγήματος του eyelands μιλάει στον Γρηγόρη Παπαδογιάννη.

Πώς νιώσατε όταν μάθατε για την κατάκτηση του πρώτου βραβείου στο διαγωνισμό του eyelands;
Ήμουνα στο γραφείο μου στο Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού (όπου έχω αποσπαστεί εδώ κι έναν χρόνο) και μπήκα στην ιστοσελίδα των Παράξενων Ημερών, προκειμένου να δω μήπως και ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα. Δεν είδα κάτι και κατέβηκα για ένα γρήγορο τσιγάρο. Καθώς κάπνιζα φαντάστηκα πως είχα κερδίσει τον διαγωνισμό κι άρχισα να πλάθω στο μυαλό μου ευφάνταστα σενάρια. Ανέβηκα πάνω κι είπα να ρίξω μια ματιά στο ηλεκτρονικό μου ταχυδρομείο. Είδα ένα καινούριο μήνυμα με θέμα, «πρώτο βραβείο». Έμεινα απολιθωμένος για μερικά δευτερόλεπτα κι ο νους μου πήγε στην συνωμοσία του σύμπαντος. Διάβασα το μήνυμα 3-4 φορές. Σκέφτηκα να σηκωθώ πάνω και να ζητωκραυγάσω. Κοίταξα γύρω μου και είδα τις συναδέλφους μου σκυμμένες πάνω από κάτι υπηρεσιακούς φακέλους κι άλλαξα γνώμη, έσκυψα κι εγώ στο γραφείο μου κι άρχισα να καταπιάνομαι μ’ ένα υπηρεσιακό σημείωμα.

Είχατε ανάλογες διακρίσεις στο παρελθόν για κάποιο κείμενό σας;
Η δεύτερη συλλογή διηγημάτων που εξέδωσα, με τίτλο «Ταριχευμένοι αντιήρωες», ήταν ανάμεσα στις πέντε επικρατέστερες για το Κρατικό βραβείο λογοτεχνίας Κύπρου, πριν δύο χρόνια. Μεγαλύτερη διάκρισή μου είναι αναμφίβολα η παρούσα. Πάντως, σύμφωνα με τον Προϊστάμενό μου, γράφω και αρκετά καλές υπηρεσιακές επιστολές, αλλά δυστυχώς δεν δίνουνε βραβεία στην κατηγορία αυτή.

 Ήταν η πρώτη φορά που συμμετείχατε στο διαγωνισμό μας;
Ήτανε η πρώτη φορά και οφείλω να ομολογήσω ότι ανακάλυψα τον διαγωνισμό εντελώς τυχαία, σερφάροντας στο διαδίκτυο. Τελικά δεν πρέπει να δαιμονοποιούμε την τεχνολογία…

Το διήγημά σας αφηγείται την ιστορία ενός ανθρώπου που βρίσκεται πραγματικά σε μια οριακή κατάσταση. Ήταν μια ιστορία που προέκυψε από κάποιο προσωπικό σας βίωμα, από πρόσωπο του περιβάλλοντός σας;
Το διήγημα σαφώς και δεν είναι αμιγώς αυτοβιογραφικό. Ναι, οφείλω να το ομολογήσω, σαν παιδί υπήρξα κι εγώ «κεντρικός αμυντικός» σε κάποιον βαθμό. Λιγομίλητος, μονήρης κι απομονωμένος, με λιγοστούς φίλους που οι πλείστοι ανήκανε σαφώς στην δική μου κατηγορία. Νομίζω όμως πως η ιστορία αφορά εκατομμύρια ανθρώπους που ζήσανε, ζούνε και πρόκειται να ζήσουνε στον πλανήτη αυτόν. Κυρίως όμως αφορά εκείνους που δρασκελίσανε τα ασαφή κι αδιόρατα σύνορα μεταξύ λογικής και παραλογισμού, εκείνους που δεν καταφέρανε να βάλουνε φίμωτρο στον δαίμονά τους. Δεν μπορώ να πάρω όρκο, αλλά υποψιάζομαι πως η έκρηξη του καταπιεσμένου ξεπερνά σε ισχύ την έκρηξη μιας πυρηνικής βόμβας… Σχετικά με την ιστορία μου, δεν ξέρω ειλικρινά ποιος έχασε και ποιος κέρδισε, ποιος γονάτισε και ποιος στάθηκε όρθιος. Ο αναγνώστης θα αποφασίσει σύμφωνα με τα δικά του βιώματα και τον δικό του ψυχισμό.

Έχετε ήδη ένα παρελθόν στις εκδόσεις, όπως μπορούμε να δούμε απο το βιογραφικό σας. Τι σχεδιάζετε για το μέλλον;
Σκοπεύω μέχρι το τέλος του χρόνου –Θεού θέλοντος και ελεύθερου χρόνου επιτρέποντος- να ολοκληρώσω τα διηγήματα που ακόμα δουλεύω (με αργούς ρυθμούς δυστυχώς…) και να τα στείλω σε κάποιον ελληνικό εκδοτικό οίκο.

Το βραβείο είναι ένα μικρό έστω κίνητρο να συνεχίσετε την προσπάθειά σας με περισσότερη δύναμη;
Το βραβείο είναι από μόνο του ένα ισχυρό καύσιμο για να προχωρήσω για λίγα, έστω, χιλιόμετρα ακόμα. Είναι η πρώτη μου Ιθάκη. Άλλωστε αυτές οι διακρίσεις τρέφουνε την ματαιοδοξία του λογοτέχνη…

Πείτε μας κάποια στοιχεία για τη λογοτεχνική ζωή στην Κύπρο. Υπάρχουν αρκετοί εκδοτικοί οίκοι; Εμπιστεύονται τους νέους συγγραφείς; Οι νέοι άνθρωποι βρίσκουν διέξοδο μέσα απο το γράψιμο; Έχει βοηθήσει στη λογοτεχνική έκφραση το διαδίκτυο;
Η λογοτεχνική ζωή στην Κύπρο πάσχει ακόμη από παιδικές ασθένειες. Μικρό αναγνωστικό κοινό, γενικότερη αδιαφορία για την Τέχνη, ελάχιστη εκδοτική κινητικότητα. Τα βιβλιοπωλεία επιβιώνουνε όχι πουλώντας βιβλία, αλλά σχολικές τσάντες, μολύβια και στυλό. Οι πλείστοι Κύπριοι λογοτέχνες ονειρεύονται να εκδώσουν κάτι στην Ελλάδα (και πολύ καλά κάνουν αν θέλετε την άποψή μου). Θα σας αναφέρω τέσσερα ονόματα Κυπρίων που διέπρεψαν στην Ελλάδα και θα θέσω μια ερώτηση: Μιχάλης Κακογιάννης, Μάριος Τόκας, Αλκίνοος Ιωαννίδης, Ντίνος Κατσουρίδης (ο οποίος θεωρώ πως δημιούργησε το μεγαλύτερο φιλμ στην ιστορία του ελληνικού κινηματογράφου, το «Τι έκανες στον πόλεμο Θανάση»). Θα είχαν την ίδια πορεία αν έμεναν στην Κύπρο; Με τίποτα.

Μιληστε μας για τους συγγραφείς ή ποιητές που πιστεύετε ότι σας έχουν επηρεάσει…
Είμαι της άποψης πως ό,τι διαβάσεις στην ζωή σου σε επηρεάζει, άμεσα και έμμεσα, μακροπρόθεσμα και βραχυπρόθεσμα. Είτε αυτό είναι μια καλογραμμένη κριτική κινηματογράφου σε μια ιστοσελίδα, είτε ένα ευφάνταστο σύνθημα σ’ έναν τοίχο της Πλατείας Εξαρχείων. Θεωρώ όμως πως το να προσπαθείς να μιμηθείς κάποιον άλλο συγγραφέα και να υιοθετήσεις ένα συγκεκριμένο στυλ γραψίματος, είναι ανέντιμο αν μη τι άλλο και δεν κρύβει κάποια ευγένεια. Ούτως ή άλλως ο αναγνώστης στο τέλος θα το καταλάβει και θα σε ξεμπροστιάσει.
Αγαπώ τον Σεφέρη και υποκλίνομαι στο μεγαλείο του, θαυμάζω τον Χένρι Μίλλερ, τον Καμύ και τον Κέρουακ, θεωρώ τον Αισχύλο ως τον μεγαλύτερο λογοτέχνη που γεννήθηκε ποτέ, αλλά υπεραγαπώ και τον Πόε, όπως επίσης και την λογοτεχνία του φανταστικού (έχω διαβάσει τα διηγήματα του Χάουαρντ Φίλιπ Λαβκραφτ πάνω από δέκα φορές). Πάνω απ’ όλα όμως ήμουν, είμαι και πάντα θα είμαι ένας ειλικρινής θαυμαστής των κόμικς, τα οποία αγοράζω και διαβάζω με μανία ακόμη και τώρα που σαραντάρισα.

–

Το διήγημα «Ο κεντρικός αμυντικός που ξεπέρασε τα όρια» βρίσκεται στη συλλογή «Ιστορίες στα όρια» με όλα τα διηγήματα της μικρής λίστας του 5ου διαγωνισμού του eyelands. Η συλλογή κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Παράξενες Μέρες».