Η Δηώ Παναγιωτάκη γράφει για τις ταινίες «Ουζερί Τσιτσάνης» και «Ένας άλλος κόσμος»
**

ΟΥΖΕΡΙ ΤΣΙΤΣΑΝΗΣ
–
Γερμανική κατοχή στη Θεσσαλονίκη του 1942-43: ο Γιώργος και η Εστρέα ερωτεύονται, παρόλο που ο έρωτας ανάμεσα σε έναν Χριστιανό και μια Εβραία απαγορεύεται. Παράλληλα, παρακολουθούμε τα δρώμενα στο Ουζερί του Τσιτσάνη, αλλά και την αντίσταση, τον διωγμό των Εβραίων, τη βαρβαρότητα της εποχής.
Με υλικό το ομώνυμο μυθιστόρημα του Γιώργου Σκαμπαρδώνη ο Μανούσος Μανουσάκης δημιούργησε μια ταινία που ήθελε να τα έχει όλα, αλλά τελικά της έλειπε το πιο βασικό, η «ψυχή». Σε μια Θεσσαλονίκη που έχει κινηματογραφηθεί δίχως έμπνευση (αν «έπαιζε» κι αυτή λιγάκι, ίσως να έδινε μιαν άλλη, πιο πειστική ατμόσφαιρα), με πάρα πολλά κοντινά «τηλεοπτικά» πλάνα και κάποιες ουδέτερες εικόνες της παραλίας για φόντο η ταινία μοιάζει να είναι γυρισμένη σε στούντιο. Η ανάπλαση της εποχής είναι επιτυχημένη, τα επί μέρους στοιχεία λειτουργούν, και η μουσική επένδυση βοηθάει στη δημιουργία ατμόσφαιρας. Αλλά η ολοφάνερη προσπάθεια να χωρέσουν όλα (αντίσταση, έρωτας, βία, ρατσισμός, οικογενειακοί δεσμοί, …) σε συνδυασμό με τις φωσκολικές ερμηνείες, αφήνουν την αίσθηση ότι θα μπορούσε να είναι ένα ακόμα σίριαλ-τηλεταινία, με κυρίαρχο μοτίβο αυτό του απαγορευμένου έρωτα. Οι ηθοποιοί με μικρές εξαιρέσεις, έπαιζαν με έναν πομπώδη, θεατρικό και ελάχιστα πειστικό τρόπο. Το κεντρικό ζευγάρι δεν είχε την απαραίτητη χημεία και το γρήγορο μοντάζ άφηνε τους ήρωες ανολοκλήρωτους ως χαρακτήρες. Τέλος, θα ήταν πιο συνετό και λόγω του τίτλου που μας τράβηξε στην αίθουσα, ο ρόλος του Τσιτσάνη, που τον υποδύεται αρκετά καλά ο Ανδρέας Κωνσταντίνου, να μην ήταν τόσο μικρός. Με ένα θέμα τόσο δυνατό όπως τα ιστορικά γεγονότα, τη ζωή Τσιτσάνη, την Αντίσταση, τον ξεριζωμό, τη Θεσσαλονίκη την εποχή της κατοχής, με ένα τέτοιο μυθιστορηματικό υλικό θα μπορούσε να γίνει μια εξαιρετική ταινία αν δεν παρουσιαζόταν τόσο επιφανειακά.
–

Σκηνοθεσία: Μανούσος Μανουσάκης
Ηθοποιοί: Ανδρέας Κωνσταντίνου, Χάρης Φραγκούλης, Χριστίνα Χειλά Φαμέλη, Γιάννης Στάνκογλου, Βασιλική Τρουφάκου, Γεράσιμος Σκιαδαρέσης, Λάκης Κομνηνός, Γιάννης Αϊβάζης, Μαρία Καβουκίδου, Νίκος Ιωαννίδης
Διάρκεια: 116 λεπτά

**
ΕΝΑΣ ΑΛΛΟΣ ΚΟΣΜΟΣ

Μετά την απογοήτευση που πήρα από το Ουζερί Τσιτσάνης, το φιλμ «Ένας άλλος κόσμος» του Χριστόφορου Παπακαλιάτη με αποζημίωσε, εκπλήσσοντάς με ευχάριστα. Η ταινία αποτελείται από τρεις φαινομενικά ανεξάρτητες ιστορίες, στις οποίες παρουσιάζονται τρεις διαφορετικές γενιές με κοινό συνδετικό στοιχείο τον έρωτα στην Ελλάδα του σήμερα.
Ένας νεαρός Σύριος, ο Φάρις σώζει μια φοιτήτρια, την Δανάη, από μια επίθεση ληστών, ο σαραντάρης Γιώργος, στέλεχος μιας εταιρίας εγκλωβισμένος σε έναν προβληματικό γάμο γνωρίζει την Σουηδέζα Ελίζ και τέλος η Μαρία, μια συνηθισμένη νοικοκυρά γνωρίζει τον Σεμπάστιαν, έναν Γερμανό που εργάζεται στην Εθνική Βιβλιοθήκη. Ανάμεσα σε όλα αυτά κινείται ο Αντώνης, ένας άνθρωπος που έχει χρεοκοπήσει και κατακλύζεται από τυφλό ρατσιστικό μίσος. Το ζήτημα του ρατσισμού μέσα από τον ήρωα που υποδύεται ο Μηνάς Χατζησάββας στο κύκνειο άσμα του, αποτελεί το πιο δυνατό ίσως στοιχείο της ταινίας.
. Ξεχωρίζει επίσης ο βραβευμένος με Όσκαρ, Τζέι Κέι Σίμονς, που δημιουργεί ένα πολύ ταιριαστό ζευγάρι πολύ με την υπέροχη Μαρία Καβογιάννη στην πιο ωραία ιστορία από τις τρεις που έχει στοιχεία δραματικής κομεντί. Οι ιστορίες εκτυλίσσονται την ημέρα της Μεγάλης Παρασκευής με το «Ω γλυκύ μου έαρ» στη μέση κάθε ιστορίας να δίνει έναν σχεδόν υποβλητικό τόνο στην ιστορία.
Μετά την πρώτη, απόπειρά στον κινηματογράφο με το «Αν» τρία χρόνια πριν, ο Χριστόφορος Παπακαλιάτης επιστρέφει με μια ιστορία εξαιρετικά επίκαιρη που μιλάει για την ελληνική πραγματικότητα. Απαλλαγμένος σε μεγάλο βαθμό από τις γνωστές του εμμονές – μελοδραματισμοί, υπερβολικά τραβηγμένα σενάρια, έντονη ωραιοποίηση καταστάσεων, με το ρόλο του να βρίσκεται πάντα στο επίκεντρο της προσοχής, μας παρουσιάζει τώρα μια ταινία πολύ πιο ώριμη και ρεαλιστική από την προηγούμενη. Σε μια περίοδο που οι τελευταίες παραγωγές είτε αναπολούν παλιότερες εποχές (βλ. Μικρά Αγγλία, Ουζερί Τσιτσάνης κ.α.) είτε παρουσιάζουν εντελώς φανταστικές, δυσλειτουργικές καταστάσεις (βλ. ταινίες των Λάνθιμου, Τσαγγάρη, Αβρανά, Οικονομίδη) η ταινία του Παπακαλιάτη αποφασίζει να μιλήσει για σημερινές καταστάσεις χωρίς υπερβολές και εύκολο εντυπωσιασμό. Και αυτό είναι κάτι.
Παρά τις γνωστές, ωστόσο εδώ σε μικρότερο βαθμό εμφανείς εμμονές του δημιουργού της, στο σύνολό της η ταινία είναι μια ευχάριστη έκπληξη –από την άποψη ότι περιμέναμε πολύ λιγότερα.

Σκηνοθεσία-Σενάριο: Χριστόφορος Παπακαλίατης
Ηθοποιοί: Τζέι Κέι Σίμονς, Χριστόφορος Παπακαλίατης, Μαρία Καβογιάννη, Μηνάς Χατζησάββας, Νίκη Βακάλη, Άντρεα Όσβαρντ, Τοφίκ Μπαρχόμ
Διάρκεια: 113′