Το eyelands συνεχίζει τις δημοσιεύσεις των διηγημάτων που διακρίθηκαν με την «επιλογή eyelands» στον 5^ο διεθνή διαγωνισμό.

Θα υπάρχει μια ανάρτηση διηγήματος από την επιλογή κάθε δυο εβδομάδες. Οι δημοσιεύσεις. Θα ολοκληρωθούν μέσα στο καλοκαίρι.

–

Τα διηγήματα αυτά, μαζί με τα πρώτα βραβεία από το ελληνικό και το διεθνές τμήμα που θα δημοσιευθούν στο τέλος είναι τα μόνα από το διαγωνισμό που θα αναρτηθούν στην ιστοσελίδα.

 

Χριστίνα Δεμερτσίδου: Η Ελλάδα στα χρόνια της κρίσης

 

Γεια σας! Δεν σας ξέρω και δεν με ξέρετε. Το όνομα μου δεν έχει σημασία, έχει όμως σημασία το ποια είμαι. Είμαι μία εικοσιοκτάχρονη απόφοιτη Αγγλικού πανεπιστημίου και έχει πέντε χρόνια που επέστρεψα στην Ελλάδα. Τα μεταφοιτητικά μου χρόνια είναι όλα χρόνια κρίσης, τώρα πια συνήθισα, στην αρχή όμως ήταν όλα πολύ δύσκολα. Η Ελλάδα στα χρόνια της κρίσης, μια Ελλάδα στα όρια…

Με υποδέχτηκε μία πατρίδα, καράβι που βυθίζεται και οι Έλληνες όλοι στα μάτια μου φάνταζαν σαν τα ποντίκια που τρέχουν να σωθούν. Κάποιους από τους φίλους μου δεν πρόλαβα καν να τους δω. Άλλοι Γερμανία, άλλοι Αμερική, άλλοι πάλι Γεωργία. Αυτό το τελευταίο δεν το περίμενα με τίποτα. Πριν είκοσι χρόνια μετακόμισαν ‘μόνιμα’ στην Ελλάδα για μια καλλίτερη ζωή και τώρα επέστρεφαν εκεί, γιατί “εκεί είναι το μέλλον” όπως πρόλαβαν να μου πουν. Κωμικοτραγικό, τα έχασα! Πριν πετάξω για Ελλάδα μια αεροσυνοδός εδάφους της British Airways μόλις κατάλαβε πως είμαι Ελληνίδα, είπε, με ειλικρινή ανησυχία ζωγραφισμένη στο πρόσωπο της: “Oh you’re from Greece, I’m so sorry for you dear.” Την κοίταξα σαστισμένη, είπα ένα ξερό “Thank You!” και άρχισα να πανικοβάλλομαι. Ο χρόνος πάγωσε γύρω μου και τo μυαλό μου επαναλάμβανε επανειλημμένα μία και μόνο φράση: “Έγινε κάτι που δεν γνωρίζω;” Μόνο όταν με τρεμάμενα χέρια κάλεσα την μητέρα μου για να με διαβεβαιώσει πως όλα ήταν μια χαρά, χαλάρωσα! Αυτό που με περίμενε όμως στην Ελλάδα, δεν το περίμενα. Μια χαρά χάλια. Μία ξένη, ήξερε περισσότερα από μένα για όσα συνέβαιναν στην πατρίδα μου. Αν την είχα τώρα μπροστά μου θα της απαντούσα: “I’m sorry too”. Θα συμπλήρωνα όμως πως δεν χρειάζεται να ανησυχεί γιατί οι Έλληνες αντέχουμε, είμαστε ασκημένοι.

Αντέχουμε και υπομένουμε πολλά. Αλήθεια, μπορούμε άραγε να απαριθμήσουμε όλες τις αλλαγές που έφερε η κρίση; Μια από τις αλλαγές που με σόκαρε μετά την επιστροφή μου στην Ελλάδα ήταν το γεγονός ότι οι περισσότεροι εργοδότες ‘αδιαφορούσαν’ για άτομα με πτυχίο ή ακόμη χειρότερα με μεταπτυχιακό. Στην ουσία τους συνέφερε να ‘αδιαφορούν’ δηλώνοντας πως προαπαιτείται μόνο απολυτήριο λυκείου. Τρίβουν τα χέρια τους από ευχαρίστηση βέβαια έχοντας στη δούλεψή τους άτομα που διαθέτουν πολύ περισσότερα προσόντα από όσα απαιτεί η θέση και που σε άλλες εποχές θα έπρεπε να χρυσοπληρώνουν. Στα χρόνια της κρίσης έχουμε ανάγκη από δουλειά και έτσι μην έχοντας πολλές επιλογές συμβιβαζόμαστε με τα λίγα. Αλλά το πιο τρελό είναι να σε απορρίπτουν λέγοντάς σου ότι είσαι overqualified, που σε ελεύθερη απόδοση σημαίνει άτομο με ‘υπερβάλλουσες δεξιότητες’. Η συγκεκριμένη λέξη δεν υπήρχε στο λεξιλόγιο μας πριν την κρίση. Η γλώσσα της κρίσης… Μιλάμε για γλωσσική εξέλιξη! Πρόοδος ή φθορά όμως;

Ξέρετε, αυτό που με κούρασε πραγματικά είναι μία ερώτηση που όλοι όσοι με συναντάνε δεν κουράζονται να με ρωτάνε ακόμη και σήμερα: “Γιατί επέστρεψες… ;”- “Το μέλλον είναι εδώ” η απάντηση μου. Το καράβι πριν βυθιστεί προλαβαίνει να στείλει σήμα Σ.Ο.Σ. και έτσι υπάρχει πάντα ελπίδα ως την τελευταία στιγμή. Το καράβι μπορεί να σωθεί το πιστεύω ακράδαντα! Ξέρω ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε, και επειδή ακριβώς μπορούμε, οφείλουμε να τα καταφέρουμε.

Βέβαια υπάρχουν περικοπές θέσεων εργασίας καθημερινά, και υψηλά ποσοστά άγχους λόγω εργασιακής ανασφάλειας. Ακόμα κι έτσι όμως, υπάρχουν και κάποιοι πιο τολμηροί που εγκαταλείπουν την σιγουριά μίας χώρας με περισσότερες ευκαιρίες, επιλέγοντας να επιστρέψουν στην πατρίδα τους. Με αυτόν τον τρόπο αντιστρέφουν τις τάσεις μετανάστευσης. Επενδύοντας εδώ, ενισχύουν την ελπίδα όλων όσων δεν το βάζουν κάτω, και η κίνηση τους αυτή ισοδυναμεί με λειτούργημα. Είναι όμως τόσοι λίγοι. Χρειαζόμαστε περισσότερους. Πόσο επίκαιρο είναι αυτό που τόνισε το 1936 η Μάργκαρετ Μίτσελ στο Όσα παίρνει ο άνεμος: “Αυτό που δεν φαίνεται να καταλαβαίνουν οι άνθρωποι είναι ότι μπορείς να βγάλεις εξίσου πολλά λεφτά από την καταστροφή ενός πολιτισμού, όσα και από το χτίσιμό του.” Η καμπάνια για τα μάρμαρα του Παρθενώνα απαιτεί την επιστροφή των γλυπτών στην Ελλάδα για να επανενωθεί το μνημείο. “Bring Them Back!” το σύνθημα τους, αλλά “Bring Them Back!” στις μέρες μας πρέπει να βροντοφωνάξουμε και για όλους τους συμπατριώτες μας που ξενιτεύτηκαν με βαριά καρδιά γιατί ο άνεμος της κρίσης τους παρέσυρε στα ξένα. Είχαν τρέξει να προλάβουν τις σωσίβιες λέμβους, τώρα όμως που βλέπουν το καράβι από μακριά με τον άνεμο να τους παρασύρει όλο και πιο μακριά κάτι μέσα τους άλλαξε. Το αίσθημα επιβίωσης αντικαταστάθηκε από ένα τεράστιο κενό… Σαν την Ελλάδα πουθενά!

Καταλαβαίνω πως ποσοστά όπως εξήντα τοις εκατό ανεργία στους νέους δικαιολογούν το κύμα μετανάστευσης προς αναζήτηση δουλειάς και μιας καλύτερης ζωής. Χαίρομαι να βλέπω ταλαντούχους Έλληνες να διαπρέπουν στο εξωτερικό, νιώθω υπερήφανη αλλά κάπου μέσα μου θλίβομαι γιατί ξέρω πως αν τα σπουδαία αυτά μυαλά παρέμεναν στην πατρίδα τους θα υπήρχε μια καλύτερη Ελλάδα που ξέρουμε πως υπάρχει. Έχουν βέβαια μείνει πίσω αρκετοί. Κάποιοι απλά δεν έχουν άλλη επιλογή και κάποιοι άλλοι επειδή πραγματικά ελπίζουν πώς το καράβι θα σωθεί. Τι κι αν σε μια ανεπτυγμένη χώρα όπως η Ελλάδα κάποιοι αναγκάζονται να δουλέψουν για σαράντα ευρώ την εβδομάδα δίχως καμία ασφάλιση, παράδειγμα η κομμώτρια φίλη μου. Ενώ κάποιοι άλλοι εργάζονται γνωρίζοντας ότι δεν θα πληρωθούν τα οφειλόμενα δεδουλευμένα, και οι μήνες περνάνε τόσο γρήγορα… Η κουμπάρα της αδελφής μου, ζωντανό παράδειγμα που για έξι μήνες εθελοτυφλούσε με την ελπίδα πως κάποια στιγμή θα πληρωθεί. Λάθος της! Η εταιρεία χρεοκόπησε και εκείνη έμεινε απλήρωτη. Απλήρωτη και άνεργη.

Ένα κράτος που εφαρμόζει πολιτική λιτότητας γιατί έτσι του υπαγορεύτηκε και αναπάντεχα τον Απρίλιο του 2013 στην ορκωμοσία της αδελφής μου ο πρύτανης του πανεπιστήμιου δηλώνει πως η ορκωμοσία πρέπει να μείνει αξέχαστη στους απόφοιτους διότι συνέπεσε με την αποκάλυψη που έφερε στο φως ένας εικοσιοχτάχρονος φοιτητής. (Πρόκειται για τον Thomas Herndon φοιτητή του University of Massachusetts Amherst) Με τη διατριβή του ο νεαρός καταρρίπτει τη θεωρία περί μέτρων λιτότητας δυο καθηγητών του Χάρβαρντ (Carmen Reinhart και Kenneth Rogoff) των οποίων τα λάθη (Λάθη χειρισμών στο φύλλο εργασίας του Excel) όμως επωμίστηκαν όλα τα κράτη που εφάρμοσαν την λάθος ‘συνταγή’ τους. Οι περισσότεροι Έλληνες δεν το μάθανε ποτέ, γιατί τίποτα δεν αναφέρθηκε δημόσια. Ποιος θα τολμούσε να πει πως τα μέτρα λιτότητας ήταν λάθος πολιτική η οποία κατά κάποιους εφαρμόστηκε για να μην πληρώσουν οι πλούσιοι υψηλότερους φόρους; Μόνο πρόσφατα, ένας εκ των τριακοσίων της Βουλής δήλωσε: “Η χώρα δεν πρέπει και δεν θα ξεναεμπλακεί σε δημοσιονομικά μέτρα λιτότητας, δεν θα θιγούν τα εισοδήματα, οι μισθοί και οι συντάξεις.” (Ευάγγελος Βενιζέλος) Γιατί ξαφνικά νιώθω πειραματόζωο; Πειραματίστηκαν, έβγαλαν τα συμπεράσματα τους, και τώρα μένει να δούμε τα αποτελέσματα.

Πόσο με θλίβουν όλοι όσοι ‘παραιτήθηκαν’. Το να βάζεις τέλος στη ζωή σου για χρέη είναι λιποταξία. Έπρεπε να γίνουν πιο δυνατοί, να καταφέρουν το ακατόρθωτο, και να βγουν νικητές όχι νικημένοι. Μες στη βροχή, είδα έναν ηλικιωμένο να περπατάει κλαίγοντας. Σχεδόν μπορούσα να ακούσω τις σκέψης του: “Σα ξένα είμαι Έλληνας και σην Ελλάδαν ξένος.” (Στίχοι από παραδοσιακό ποντιακό τραγούδι του Στέλιου Καζαντζίδη «Πατρίδα μ΄ αραεύω σε») Ένας ‘ρατσιστικός’ νόμος άφησε εκτεθειμένους χιλιάδες ηλικιωμένους ομογενείς από την πρώην ΕΣΣΔ (Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών) κόβοντας τους την σύνταξη διότι πλέον δικαίωμα σύνταξης από τον ΟΓΑ έχουν μόνο όσοι έχουν είκοσι χρόνια μόνιμης και νόμιμης διαμονής στην Ελλάδα. Εμείς οι νέοι έχουμε το περιθώριο να περιμένουμε καλύτερες μέρες, πως μπόρεσε το κράτος να πληγώσει τόσο τους πιο αδύναμους. Ντρέπομαι για λογαριασμό όλων όσων ευθύνονται για τα δάκρυα τόσων και τόσων ηλικιωμένων. Ντροπή και αίσχος.

Τα πράγματα δεν είναι εύκολο … αλλά υπάρχει ακόμα ελπίδα. Η Ελλάδα έχει γίνει μια χώρα όπου κάποιοι άνθρωποι ελπίζουν, κάποιοι προσεύχονται, και κάποιοι διαμαρτύρονται. Οι απεργίες έχουν γίνει συχνές. Μία Αθηναία φίλη μου, αγανακτισμένη παραπονέθηκε πως έτυχε μία μέρα να χρειαστεί να ξοδέψει εικοσιοκτώ ευρώ για να πάει στη δουλειά της και ο λόγος απεργία στα μέσα μαζικής μεταφοράς. Υπάρχουν όμως και κάποιοι που βλέπουν απεργίες τέτοιου είδους ως ένα κίνητρο για έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής, δεδομένου ότι το περπάτημα επιβάλλεται και καταλήγει ρουτίνα, παύοντας να είναι πολυτέλεια μόνο του ελεύθερου χρόνου. Σε γενικές γραμμές η ζωή συνεχίζεται, με πράσινες εκστρατείες να προωθούνε μια πιο φιλική προς το περιβάλλον ζωή, που για κάποιους φαντάζει ειρωνικό καθώς πιστεύουν ότι η επιβίωση είναι πιο σημαντική από την ανακύκλωση και την ποδηλασία. Παράλληλα, πολλοί πολίτες στρέφονται στην εκκλησία και εναποθέτουν εκεί τις ελπίδες τους. Ενώ το 2012 με σόκαραν όσοι με ανακούφιση περίμεναν το τέλος του κόσμου.

Η ζωή συνεχίζεται κανονικά, ζούμε όμως παράξενες μέρες… Σε μια χώρα που έχει πάρει την κατιούσα δημογραφικά, παντρεμένα ζευγάρια αντιμετωπίζουν μια εγκυμοσύνη ως βάρος και όχι ως ένα θαύμα της ζωής… Δεν, θα ξεχάσω ποτέ τα δακρυσμένα μάτια της ξαδέλφης μου, την απόγνωση στη φωνή της. Δεν ήταν καν σίγουρα αν είναι έγκυος, η πιθανότητα όμως την τρόμαζε. “Με ένα παιδί και τα βγάζουμε πέρα με το ζόρι, δεν μπορούσα να το διακινδυνεύσω…”, μου είπε. Είχε πάρει το χάπι της επόμενης ημέρας, δεν το είπε στον σύζυγο της, δεν το είπε στη μάνα της, και ανοίχτηκε μόνο σε μένα. Τα δάκρυα της με πόνεσαν. Σήμερα όμως πέντε χρόνια μετά έχει δεύτερο παιδί και δουλειά. Νιώθω υπερήφανη που τα βγάζει πέρα.

Παρ ‘όλες τις δυσκολίες, η ζωή συνεχίζεται κανονικά… Κορίτσια και αγόρια ερωτεύονται, παντρεύονται, δημιουργούν οικογένειες, και προσπαθούν να ξεπεράσουν όλα τα εμπόδια της ζωής. Εν ολίγοις, δεν έχει σημασία είκοσι χρόνια πριν, σήμερα, ή σε είκοσι χρόνια από τώρα… Η Ελλάδα ήταν, είναι, και θα παραμείνει μια όμορφη χώρα με θετικούς ανθρώπους. Αυτή τη στιγμή μπορεί να μοιάζει με καράβι που βυθίζεται, ωστόσο πρέπει να κατανοήσουμε ότι τα σκαμπανεβάσματα είναι μέρος της ζωής… Ζούμε σε μια χώρα στα χρόνια της κρίσης, η ζωή όμως συνεχίζεται κανονικά.

Έχω πάντα μαζί μου μια φωτογραφία από το δημοτικό, από τις αρχές της δεκαετίας του ’90 δηλαδή. Η φωτογραφία απεικονίζει μια αίθουσα σχολείου με τέσσερα παιδιά που κάθονται στα θρανία τους γύρω από μία ξυλόσομπα, και στο βάθος η δασκάλα στην έδρα της. Ένα από τα παιδάκια είμαι εγώ. Η σχολική τάξη δεν έχει τίποτα το παράξενο. Στην Ελλάδα του σήμερα, η ξυλόσομπα έπρεπε να είναι τρόπος θέρμανσης του παρελθόντος και όχι κάτι το τόσο οικείο. Έπρεπε βλέποντας αυτή τη φωτογραφία να νοσταλγήσουμε παλιές εποχές. Έλα που όμως ενώ είχε ξεχαστεί για χρόνια, η ξυλόσομπα έχει κάνει το μεγάλο come back (Με ειρωνική διάθεση έχοντας στο μυαλό το τραγούδι Come Back της Άντζελας Δημητρίου) στις ζωές μας. Οι Έλληνες δεν καθόμαστε με σταυρωμένα τα χέρια, η εφευρετικότητά που έχουμε ‘κληρονομήσει’ από τον πολυμήχανο Οδυσσέα μας επιτρέπει να αντιμετωπίζουμε κάθε δυσκολία. Η ξυλόσομπα είναι ένα μικρό δείγμα.

Όπως ο Οδυσσέας κατάφερε να φτάσει στην Ιθάκη παρά τις δυσκολίες που βρέθηκαν στο δρόμο του, έτσι και εμείς θα βγούμε όσο γίνεται πιο αλώβητοι μέσα από τη κρίση. Η μπόρα έχει σχεδόν σωπάσει. Ως εδώ τα καταφέραμε. Κοιτάξτε τους ανθρώπους γύρω σας. Είναι όλοι ήρωες! Χαμογελάστε τους ενθαρρυντικά. Είμαστε όλοι ήρωες και οι παράξενες μέρες που ζήσαμε δεν μας λύγισαν και δεν πρόκειται να μας λυγίσουν ποτέ γιατί είμαστε Έλληνες! Τα καταφέραμε και για αυτό ένα μεγάλο ΜΠΡΑΒΟ μας αξίζει!

**

 

 

ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΔΕΜΕΡΤΣΙΔΟΥ

Έζησε αρκετά χρόνια στο Λονδίνο όπου σπούδασε Marketing και Business Administration ενώ παράλληλα διακρίθηκε σε λογοτεχνικούς διαγωνισμούς και είχε αρκετές δημοσιεύσεις σε ξενόγλωσσα περιοδικά. Διακρίθηκε επίσης ιδιαίτερα στον διεθνή διαγωνισμό διηγήματος του eyelands αφού για δύο συνεχόμενες χρονιές ήταν στην μικρή λίστα και τα διηγήματά της δημοσιεύθηκαν στις αγγλόφωνες συλλογές The Time Collection & Borderline stories.

 

Τα διηγήματα της μικρής λίστας μπορείτε να τα βρείτε στη συλλογή «Ιστορίες στα όρια» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Παράξενες Μέρες-

Η  σειρά ανάρτησης των επόμενων ιστοριών:

 

Συνάντηση στα όρια δύο κόσμων – Ισίδωρος Μαυρογεώργης

Λούκουλος – Κωνσταντίνος Αυγερινάκης

Μηνύματα S.O.S! – Νατάσσα Θάνου

Asphyxia -Γεωργία Μαμά

Φαύλος κύκλος – Άννα Καρακατσάνη

Υπάρχει τρόπος – Φώτης Πάλλης