Συνέχεια στο αφιέρωμα «Παράξενες Μέρες στην Ευρώπη. Κείμενα από το βιβλίο «τα τετράδια ενός θηλαστικού», του Ερίκ Σατί, σε μετάφραση Πόπης Κοτσίφη και επιμέλεια Αντριάνας Μίνου. Σχέδια και από το εξαιρετικό Κόμικ Σατί, το άλμπουμ με τις εικόνες που δημιούργησε η Αντριάνα Μίνου, εμπνευσμένη από τα κείμενα του βιβλίου.
Η ΜΕΡΑ ΕΝΟΣ ΜΟΥΣΙΚΟΥ (απόσπασμα)
Ο καλλιτέχνης οφείλει να ρυθμίζει τη ζωή του.
Ιδού το ακριβές πρόγραμμα των καθημερινών ασχολιών μου:
Σηκώνομαι: στις 7:18, εμπνέομαι από τις 10:23 μέχρι τις 11:47. Τρώω μεσημεριανό στις 12:11 και σηκώνομαι από το τραπέζι στις 12:14.
Ευεργετική βόλτα με το άλογο, στο πάρκο μου: από τις 13:19 μέχρι τις 14:53. Κι άλλη έμπνευση: από τις 15:12 μέχρι τις 16:07.
Διάφορες δραστηριότητες (ξιφασκία, συλλογισμός, ακινησία, επισκέψεις, στοχασμός, δεξιοτεχνία, κολύμβηση, κλπ…): από τις 16:21 μέχρι τις 18:47.
Το δείπνο σερβίρεται στις 19:16 και τελειώνει στις 19:20. Ακολουθεί η ανάγνωση συμφωνιών, μεγαλόφωνα: από 20:09 μέχρι τις 21:59.
Ξαπλώνω συστηματικά στις 22:37. Μια φορά τη βδομάδα, το ξυπνητήρι χτυπάει στις 3:19 (κάθε Τρίτη).
Τρώω μόνο λευκές τροφές: αυγά, ζάχαρη, τριμμένα κόκκαλα, λίπος νεκρών ζώων, μοσχάρι, αλάτι, καρύδες, κοτόπουλο ψημένο σε λευκό νερό, μούχλα από φρούτα, ρύζι, γογγύλια, χοιρινό λουκάνικο με καμφορά, ζυμαρικά, τυρί (λευκό), σαλάτα από βαμβάκι και ορισμένα ψάρια (χωρίς την πέτσα).
Βράζω το κρασί μου και το πίνω κρύο με χυμό από φούξια.
Έχω μεγάλη όρεξη, αλλά δεν μιλάω ποτέ όταν τρώω, γιατί φοβάμαι μην πνιγώ.
Αναπνέω με προσοχή (λίγο τη φορά). Χορεύω πολύ σπάνια. Όταν περπατώ, βαστάω τα πλευρά μου και κοιτάζω επίμονα πίσω μου.
Είμαι πολύ σοβαρός και, αν γελάσω, δεν το κάνω επίτηδες. Ζητάω πάντα συγγνώμη ευγενικά.
Κοιμάμαι μόνο με το ένα μάτι: ο ύπνος μου είναι πολύ δύσκολος. Το κρεββάτι μου είναι στρογγυλό, με μια τρύπα για να μπαίνει το κεφάλι. Κάθε μία ώρα, ένας υπηρέτης παίρνει τη θερμοκρασία μου και μου δίνει μια άλλη.
Εδώ και πολύ καιρό, είμαι συνδρομητής σε ένα περιοδικό μόδας. Φοράω λευκό σκουφί, λευκές κάλτσες και λευκό γιλέκο.
Ο γιατρός μου μού έλεγε πάντα να καπνίζω. Στις συμβουλές του προσθέτει: Καπνίστε, φίλε μου: αν δεν το κάνετε εσείς, κάποιος άλλος θα καπνίσει στη θέση σας.
ΕΥΦΥΙΑ ΚΑΙ ΜΟΥΣΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΖΩΩΝ
Η ευφυΐα των ζώων είναι αδιαμφισβήτητη. Αλλά τι κάνει ο άνθρωπος για να βελτιώσει την ψυχική κατάσταση αυτών των υποτακτικών συμπολιτών; Τους προσφέρει μέτρια, αραιή, ελλιπή εκπαίδευση, που ένα παιδί δεν θα ήθελε για τον εαυτό του: και θα είχε δίκιο, το αγαπητό μικρό πλάσμα. Αυτή η εκπαίδευση συνίσταται κυρίως στην ανάπτυξη του αταβιστικού ενστίκτου της βαναυσότητας και της ανηθικότητας που υπάρχει στους περισσότερους ανθρώπους. Σε αυτά τα προγράμματα διδασκαλίας, δεν υπάρχει ποτέ ούτε τέχνη, ούτε λογοτεχνία, ούτε ανθρωπιστικές ή κοινωνικές επιστήμες ή άλλα μαθήματα. Τα ταχυδρομικά περιστέρια δεν προετοιμάζονται καθόλου για την αποστολή τους μέσω της χρήσης γεωγραφίας: τα ψάρια απέχουν από τη μελέτη της ωκεανογραφίας, ενώ τα βόδια, τα πρόβατα, τα μοσχάρια αγνοούν τα πάντα για τη συνήθη διαρρύθμιση ενός σύγχρονου σφαγείου και δεν έχουν ιδέα ποιος είναι ο διατροφικός τους ρόλος στην κοινωνία που δημιούργησε ο άνθρωπος.
Λίγα ζώα επωφελούνται από την ανθρώπινη εκπαίδευση. Ο σκύλος, το μουλάρι, το άλογο, ο γάιδαρος, ο παπαγάλος, το κοτσύφι και μερικά άλλα είναι τα μόνα ζώα που λαμβάνουν κάτι που μοιάζει με εκπαίδευση. Και πάλι, είναι περισσότερο οδηγίες παρά κάτι άλλο. Συγκρίνετε, σας παρακαλώ, αυτήν την εκπαίδευση με αυτή που παρέχεται από τα πανεπιστήμια σε έναν νεαρό κάτοχο απολυτηρίου λυκείου και θα δείτε ότι είναι άχρηστη και ότι δεν μπορεί να διευρύνει ούτε να διευκολύνει τη γνώση που το ζώο έχει αποκτήσει από τα έργα που επιτελεί με τόση προσήλωση. Μουσικά, όμως; Άλογα έχουν μάθει να χορεύουν, αράχνες έχουν κρεμαστεί κάτω από πιάνα καθ΄όλη τη διάρκεια μεγάλων συναυλιών που έχουν οργανωθεί ειδικά για αυτές από αξιοσέβαστους δεξιοτέχνες των πλήκτρων. Και εκτός από αυτό; Τίποτα. Από δω κι από κει, μας λένε για τη μουσικότητα που έχει το πουλί ψαρόνι, για την ικανότητα που έχει το κοράκι να απομνημονεύει μελωδίες, για την ευρηματική αρμονία της κουκουβάγιας που συνοδεύει τον εαυτό της χτυπώντας την κοιλιά της, μέσο καθαρά τεχνητό που δημιουργεί πενιχρή πολυφωνία.
Όσο για το αηδόνι, στο οποίο αναφερόμαστε συνέχεια, η μουσική του γνώση κάνει και τον πιο αδαή από τους ακροατές του να σηκώνει τους ώμους. Όχι μόνο η φωνή του δεν είναι δουλεμένη, αλλά δεν γνωρίζει και τίποτα από τονικότητες, τονικά ύψη, μουσικούς τρόπους ή ρυθμό. Ίσως είναι χαρισματικό. Πιθανόν. Για την ακρίβεια, είναι σίγουρο. Ωστόσο μπορούμε να πούμε ότι η καλλιτεχνική του καλλιέργεια δεν είναι ίση με τα φυσικά του χαρίσματα και ότι η φωνή, για την οποία περηφανεύεται τόσο, δεν είναι παρά ένα όργανο πολύ κατώτερο που από μόνο του είναι άχρηστο.
(Συνεχίζεται.)
ΕΡΙΚ ΣΑΤΙ / ΤΑ ΤΕΤΡΑΔΙΑ ΕΝΟΣ ΘΗΛΑΣΤΙΚΟΥ
Το τρίτο βιβλίο της σειράς Παράξενες Μέρες στην Ευρώπη είναι «Τα τετράδια ενός θηλαστικού», με κείμενα του πρωτοπόρου συνθέτη και σατιρικού συγγραφέα Ερίκ Σατί. Ο Σατί που ήταν από τις πιο χαρακτηριστικές φιγούρες της γαλλικής κουλτούρας τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα αναγνωρίστηκε πολλά χρόνια αργότερα ως ένας από τους σημαντικότερους και επιδραστικότερους καλλιτέχνες της εποχής που γέννησε τα σημαντικότερα καλλιτεχνικά κινήματα. Τα κείμενα -στο σύνολό τους -δημοσιεύονται για πρώτη φορά μεταφρασμένα στα ελληνικά σε μετάφραση της Πόπης Κοτσίφη. Το εξώφυλλο, τα σχέδια που υπάρχουν μέσα στο βιβλίο και η επιμέλεια είναι της Αντριάνας Μίνου.
Τα γραπτά του Ερίκ Σατί –με τις απαραίτητες επεξηγήσεις- για τις οποίες φρόντισε η μεταφράστριά αλλά και η επιμελήτριά του βιβλίου, είναι διαχρονικά, καθώς φέρνουν τον απόηχο από τα πιο σημαντικά καλλιτεχνικά κινήματα γύρω από την τέχνη που σημάδεψαν τον 20ο και όχι μόνο αιώνα αλλά, το πιο σημαντικό, είναι αστεία, απρόβλεπτα, σαρκαστικά και κάποιες φορές συγκινητικά. Το ίδιο και τα σχέδια που εμπνεύστηκε από τα κείμενά του η Αντριάνα Μίνου. Ένα κόμικ που συμπληρώνει το βιβλίο αυτό και κυκλοφόρησε στο τέλος του 2020.
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ: strangeland / ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ : Πόπη Κοτσίφη / ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Αντριάνα Μίνου / ΕΞΩΦΥΛΛΟ και σχέδια μέσα στο βιβλίο: Αντριάνα Μίνου / ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ: Κωστής Μαλουσάρης / ΣΕΛΙΔΕΣ: 96 /ΤΙΜΗ: 10 ευρώ/ ΣΕΙΡΑ: Παράξενες Μέρες στην Ευρώπη -3 / ISBN: 978-618-5278-42-7
eyelands.gr 