Τιμώντας τη μνήμη του αγαπημένου μας φίλου Μιχάλη Τζανάκη, που έφυγε τόσο πρόωρα, δημοσιεύουμε το κείμενο του από το φεστιβάλ της άμμου που έγινε το 2021.

Μιχάλης Τζανάκης / Το απολυτήριο…

Ο Χρόνης βαρύθυμος πίνει αμήχανος τις πρώτες ρουφηξιές από τον καφέ του, ενώ τακτοποιεί τα έγγραφα που περιμένουν την διεκπεραίωσή τους από τον ίδιο. Σε λίγο θα κάνει την πρωινή αρχειοθέτηση και λίγο αργότερα θα του χρεωθούν όσα έγγραφα έχουν πάρει πρωτόκολλο.

   Είχε χιλιάδες ένσημα ο Χρόνης στον ιδιωτικό τομέα και του πήρε αρκετό χρόνο να μπει στη δημοσιοϋπαλληλική λογική, αλλά μετά την περίοδο προσαρμογής τα κατάφερε μια χαρά. Ο Χρόνης δεν μπορούσε να έρχεται σε σύγκρουση για πράγματα ανούσια και τις περισσότερες φορές προσπαθούσε με τη φαινομενική κατανόηση του «δίκιου» του πολίτη να κατευνάζει σταδιακά τα οξυμένα πνεύματα και να μην ακολουθεί τις εντάσεις που κάποιοι ήθελαν να δημιουργήσουν.

   Μάλλον ένας κλασικός χαρακτήρας δημοσίου υπαλλήλου, περιχαρακωμένος στο κακοπληρωμένο «καβούκι» του μετά τις τόσες περικοπές, αλλά με την ασφάλεια του μικροαστού που δεν έχει και πολλές φιλοδοξίες πλέον για την οικονομική, κοινωνική ή ταξική του αναρρίχηση.

   Το μόνο που πάντα τον φόβιζε και τον προβλημάτιζε ήταν όταν τον τοποθετούσαν σε διάφορες επιτροπές ή σε κάποιον έλεγχο προσλήψεων. Είκοσι φακέλους προσλήψεων έπρεπε να ελέγξει για την εγκυρότητα των δικαιολογητικών τους αυτή τη φορά. Ευτυχώς η διαδικασία δεν είχε «τίτλους» σπουδών, επομένως δεν θα καταγινόταν με γνησιότητες των τίτλων σπουδών ή των μεταπτυχιακών, ούτε έλεγχο για τη γνησιότητα των ξενόγλωσσων τίτλων ή των βεβαιώσεων επάρκειας για γνώση ηλεκτρονικών υπολογιστών, διαδικασίες που πάντα απαιτούσαν ενδελεχή έλεγχο και που πάντα ελλόχευαν τον κίνδυνο κάποιας πλαστογραφίας ή τέλος πάντων διαβλητής ενέργειας.

   Είκοσι όλοι κι όλοι, στην συντριπτική πλειοψηφία τους γυναίκες, -γιατί ο «καθαρισμός» αποτελούσε ανέκαθεν «προνομιακό» πεδίο τους- αλλά τη διαδικασία διευκόλυνε και το γεγονός ότι από τους είκοσι φακέλους οι περισσότεροι ή μάλλον οι περισσότερες που θα υπέγραφαν τη διετή σύμβαση εργάζονταν ήδη στην υπηρεσία μέσω κάποιου άλλου προγράμματος και μόνο τρία-τέσσερα ήταν τα νέα πρόσωπα που θα έπιαναν δουλειά σε λίγες ημέρες, επομένως δεν ήταν και τόσο «επικίνδυνο» έργο ο έλεγχος των δικαιολογητικών.

   Κάθε φάκελος που είχε κατατεθεί περιλάμβανε τα βασικά δικαιολογητικά, ήτοι φωτοτυπίες ταυτότητας, βεβαιώσεις ΑΜΚΑ, ΑΦΜ, μόνιμης κατοικίας, προϋπηρεσίας και αριθμό ενσήμων τα τελευταία δύο χρόνια, αντίγραφο ποινικού μητρώου με την αναγραφή «μηδέν», πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης και ως προσωπικό υποχρεωτικής εκπαίδευσης αντίγραφο του απολυτηρίου δημοτικού

   -Δυστυχώς, κυρίες μου βρήκαμε καλύτερες…

   -Καλά κύριε Χρόνη, εδώ θα μας έχετε άλλα δύο χρόνια να μας ταλαιπωρείτε και να σας ταλαιπωρούμε, απάντησε η κυρία Ελπίδα μια μεσόκοπη ευγενέστατη κυρία που εκείνη την ώρα άδειαζε το καλαθάκι με τα τσαλακωμένα χαρτιά στο γραφείο του Χρόνη.

Τις τελευταίες ημέρες άλλωστε τόσο η κυρία Σοφία, όσο και η κυρία Ελπίδα ήταν ευδιάθετες εφόσον γνώριζαν ότι θα ανανέωναν τις συμβάσεις τους σε μια συγκυρία που οι οικογενειακές τους υποχρεώσεις ήταν τόσες πολλές που η χαρά τους ήταν διπλή με την επαναπρόσληψή τους, έστω γι’ αυτά τα δύο χρόνια.

   Ο Χρόνης αρχίζει νωρίς τον έλεγχο των δικαιολογητικών και για πρώτη φορά αισθάνεται το συγκεκριμένο έργο εύκολο και καθαρά διαδικαστικό. Λίγα τα δικαιολογητικά σε κάθε φάκελο, η προϋπηρεσία ουσιαστικά απαιτούσε προσοχή για τους χρόνους που αναφέρονταν στα έγγραφα και με ένα «τικ» επικύρωνε την όλη διαδικασία. Είχαν μείνει δύο μόλις φάκελοι και ο Χρόνης σηκώθηκε να πάρει δυο βήματα να ξεμουδιάσει.

   «Α, να και ο φάκελος της κυρίας Εύας!» Ήταν η συμπάθειά του η εν λόγω κυρία. Αξιοπρεπέστατη παρουσία, σπούδαζε με τον κόπο της τον μονάκριβο γιο της, αφού ο σύζυγός της τους εγκατέλειψε αρκετά χρόνια για τα μάτια μιας άλλης γυναίκας και έκτοτε αγνοείται η τύχη του. Ξεφυλλίζοντας τα έγγραφα του φακέλου της ελέγχει σχολαστικά: Πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης, μάλιστα επισήμως μονογονεϊκή οικογένεια, προϋπηρεσία οκ, να και ο «τίτλος σπουδών». Απολυτήριο δημοτικού από το σχολείο του χωριού της, από τα λίγα στον νομό που λειτουργούν ακόμα. «Μα, κάτι δεν πάει καλά», μονολογεί ο Χρόνης κοιτάζοντας ξανά και ξανά το απολυτήριο. Πώς γίνεται η κυρία Εύα να αποφοίτησε από το δημοτικό σχολείο σε ηλικία μόλις εννέα (!!!) ετών; «Γεννημένη το 1971, απολυτήριο το 1980;»

Με τρόπο διακριτικό βρίσκει το τηλέφωνο του δημοτικού σχολείου και επικοινωνεί με την διευθύντρια που έχει υπογράψει το αντίγραφο που έχει μπροστά του.

   Η επικοινωνία με την διευθύντρια ήταν άμεση και η ίδια ζήτησε να συναντήσει τον Χρόνη. «Θα βρίσκομαι στην υπηρεσία σε λιγότερο από σαράντα λεπτά. Θα σας εξηγήσω». «Συγγνώμη, δεν ήταν πρόθεσή μου να σας βάλω στον κόπο να έρθετε».

   «Μπορούμε να μιλήσουμε ανοιχτά κύριε Πέτρου;»

   Ο Χρόνης από την ερώτηση και μόνο άρχισε να ανησυχεί πολύ. «Τι στο διάβολο συμβαίνει;» σκέφτεται.

   «Παρακαλώ, πείτε μου».

   «Την Εύα σίγουρα την γνωρίζετε. Παλεύει ολομόναχη κοντά δύο δεκαετίες, αφού μόλις γεννήθηκε ο Παναγιώτης τους εγκατέλειψε και έπρεπε η Εύα να αναλάβει τα πάντα. Εννοείται ότι δεν έχει την παραμικρή βοήθεια».

   «Αυτά που μου λέτε έχουν κάποια σχέση με το έγγραφο και το τυχόν λάθος που έχει γίνει;»

   «Ναι, ασφαλώς και έχει! Γνωρίζετε ότι ως υποχρεωτική εκπαίδευση απαιτείται απολυτήριο Γυμνασίου για όσους γεννήθηκαν μετά το 1968.. Η Εύα γεννήθηκε το 1971, δεν τέλειωσε το Γυμνάσιο. Καταλαβαίνετε, πως αυτό το χαρτί που δηλώνει την αποφοίτησή της από το δημοτικό είναι το τυπικό προσόν της για να αμείβεται με αυτά τα λίγα χρήματα».

   «Δηλαδή, αν κατάλαβα καλά το αντίγραφο που χορηγήσατε στην Εύα είναι πλαστό;»

   «Ναι, δεν πήρε το απολυτήριο δημοτικού σε ηλικία εννέα ετών».

   «Μα όλο αυτό φαίνεται παράνομο!»

   «Εσείς ελέγχετε την γνησιότητα του εγγράφου που υπέγραψα εγώ.    Τυπικά η υπηρεσία σας δεν έχει κάποιο κώλυμα. Έχετε στα χέρια σας αυτό που ζητάτε με ένα έγκυρο και γνήσιο έγγραφο. Τυπικά κι εγώ είμαι καλυμμένη, αφού όπως σας είπα ελλείψει αρχείου χορήγησα αντίγραφο –βάσει νόμου- με την υπεύθυνη δήλωση της αιτούσας».

   Εκείνη την ώρα η Εύα περνούσε με την σφουγγαρίστρα για να περάσει ένα χέρι το δάπεδο και έκπληκτη είδε την χωριανή της στο γραφείο του Χρόνη, χωρίς να υποψιαστεί το αντικείμενο συζήτησής τους.

   «Κάνετε ότι καταλαβαίνετε…» ήταν τα τελευταία λόγια της διευθύντριας του σχολείου που είχε υπογράψει ένα αντίγραφο απολυτηρίου με σκοπιμότητα την πρόσληψη της Εύας.

   Ο Χρόνης ταράχτηκε πολύ και πνιγμένος στις δικές του σκέψεις σημείωσε δίπλα στο αντίγραφο του απολυτηρίου ένα «οκ». Την ίδια ώρα η Εύα μπήκε στο γραφείο και είπε στον Χρόνη: «Κύριε Χρόνη, να σας σηκώσω λίγο να καθαρίσω κάτω από το γραφείο σας;»

ΜΙΧΑΛΗΣ ΤΖΑΝΑΚΗΣ

Σπούδασε Φιλολογία και εργάστηκε ως διοικητικός υπάλληλος στην 7η ΥΠΕ Κρήτης.  Άρθρα, επιφυλλίδες, βιβλιοκριτικές και χρονογραφήματά του έχουν δημοσιευτεί στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο. Έχουν εκδοθεί δεκατέσσερα βιβλία του (κυρίως ιστορικές νουβέλες), διακρίθηκε σε αρκετούς λογοτεχνικούς διαγωνισμούς ποίησης και διηγήματος.  Για δυο χρόνια έκανε ραδιοφωνικές παραγωγές στην ΕΡΑ Ηρακλείου. Συμμετείχε σε δυο εθελοντικά ταξίδια στην Αφρική (Κένυα, Γκάνα). Είχαμε την τύχη να τον γνωρίσουμε σε τρία φεστιβάλ της Άμμου!

Θα σε θυμόμαστε πάντα υπέροχε φίλε μας