Η Φατίμα Χασούνα, καλλιτέχνης και φωτορεπόρτερ στη Γάζα, ανυπομονούσε για τον γάμο της όταν σκοτώθηκε μαζί με πέντε αδέρφια της σε επίθεση στο σπίτι της οικογένειάς της στην πόλη της Γάζας στις 16 Απριλίου. Ακολουθεί μια ελεγεία γραμμένη από τον Haidar al-Ghazali, σε μετάφραση στα Αγγλικά του Ahdaf Soueif. Μετάφραση στα ελληνικά: Γρηγόρης Παπαδογιάννης
Η Φατίμα μου ζήτησε να της γράψω τον επιτάφιο. Ένα βαρύ έργο που κανένα κείμενο δεν μπορεί να εκπληρώσει. Δεν πιστεύω ότι η Φατίμα έφυγε ή ότι αυτή η πόλη θα χάσει μια από τις πιο καθαρές φωνές της. Δεν το πιστεύω γιατί η Φατίμα ταιριάζει στη ζωή: τα όνειρα που ζωγράφισε, βήμα προς βήμα, εικόνα με εικόνα, ποίημα με ποίημα, τραγούδι με τραγούδι. Δεν το πιστεύω.
Θυμάμαι την ημέρα που γνωριστήκαμε κατά τη διάρκεια της γενοκτονίας. Θυμάμαι την κουβέντα μας για τη Γάζα, την οποία αγαπάμε χωρίς λόγο, χωρίς δικαιολογία, χωρίς καν να καταλαβαίνουμε γιατί αγαπάμε μια πόλη στην οποία πεθαίνουμε κάθε μέρα. Περπατήσαμε στην αγορά Sahaba με μια φίλη και μας είπε αστειευόμενη «έχεις τα μέσα τώρα, Χαϊντάρ, θέλουμε κέρασμα!» Και ήπιαμε «μπαράντ*». Πείνα υπήρχε παντού, αεροπλάνα αιωρούνταν από πάνω μας, και πίναμε μπάραντ και περπατούσαμε σαν να μας ανήκει ο κόσμος. Θυμάμαι όταν επισκέφτηκε το σπίτι μας κατά τη διάρκεια της γενοκτονίας για να κινηματογραφήσει μια ιστορία για μένα. Κάθισε με τη μητέρα μου για πολλή ώρα και υποσχέθηκε ότι δεν θα ήταν η μόνη επίσκεψη. Φατίμα, ακόμα σε περιμένω.
Δεν πιστεύω ότι έφυγε. Θυμάμαι ξανά συζητήσεις μας που αποκτούν τώρα καινούργια σημασία. Βρήκα ένα μήνυμα που λέει «Προσεύχομαι στο Θεό να σε βλέπω να είσαι ψηλά, εκεί ψηλά και να λέω στα παιδιά μου για σένα και να τους λέω: να γίνετε σαν τον Χαϊντάρ».
Κοίταξα για πολλή ώρα τις λέξεις «τα παιδιά μου» και είδα μια μητέρα να διδάσκει στο παιδί της τη ζωή, να το φωτογραφίζει – υπέροχες φωτογραφίες, τα γενέθλιά του, τα πρώτα του βήματα. Της αρέσει να φωτογραφίζει χέρια, θα είχε τραβήξει μια φωτογραφία του χεριού του μέσα στο δικό της – στο δρόμο. Κοιτάζω τις λέξεις «παιδιά μου» και φαντάζομαι πώς ο αέρας θα γινόταν δροσερός με το χαμόγελό που θα είχε ως μητέρα, πόσο χαρούμενη θα ήταν με τον αρραβωνιαστικό της και όλη την αγάπη που εξαφάνισε η γενοκτονία. Σκέφτομαι πόσο λάθος θα κάναμε με τη Φατίμα αν δεν μνημονεύουμε το πέρασμά της, με όλο της το βάρος, όλες τις πληγές της – με όλα τα παιδιά της που δεν θα έρθουν και την αγάπη της που έχει διαλυθεί – το λάθος που θα κάναμε αν θεωρούσαμε το θάνατό της και μόνο, απλώς, ως τη σφαγή. Η Ισραηλινή Κατοχή σκότωσε τη Φατίμα και δέκα μέλη της οικογένειάς της επειδή ονειρευόταν, επειδή γέλασε, επειδή είναι αληθινή. Η Φατίμα είναι μέρος μιας γενιάς στη Γάζα που αποχαιρετά τον εαυτό της. Η ζωή μας δημιούργησε σιγά σιγά, και ξέρουμε πολύ καλά τι θέλουμε. Ποτέ δεν ακούσαμε τον ήχο ενός αεροπλάνου εκτός και αν μας βομβάρδιζε, δεν ταξιδέψαμε ποτέ παρά μόνο κλείνοντας τα μάτια μας καθώς κοιτούσαμε προς τη θάλασσα. Ανάμεσά μας υπάρχουν ποιητές και καλλιτέχνες και φωτογράφοι και τραγουδιστές. Έχουμε την ενέργεια να φτιάξουμε άφθονη ομορφιά για έναν κόσμο που χρειαζόταν μόνο να γυρίσει το βλέμμα για να μας δει. Κάποιους από εμάς τους γνωρίζετε και άλλους όχι και υπόσχομαι ότι δεν θα περιμένω να φύγουν πριν τους γνωρίσετε. Η Γη μας απογοητεύει, σκοτώνει το όνειρο μέσα μας. γράφουμε διαθήκες που δεν σκέφτονται ούτε καν οι ηλικιωμένοι σε άλλα μέρη του κόσμου.
Λέμε, όπως μου είπε η Φατίμα, «ίσως η σωτηρία μας, Χαϊντάρ, να βρίσκεται στο να μη σωθούμε».
*μπαράντ: αναψυκτικό που μοιάζει με γρανίτα λεμόνι
##
Κείμενο: Haidar al-Ghazali & μετάφραση στα Αγγλικά: Ahdaf Soueif
Elegy for Fatima Hassouna
Written by Haidar al-Ghazali & translated by Ahdaf Soueif
Fatima Hassouna, an artist and photojournalist in Gaza, was looking forward to her wedding when she was killed alongside five siblings in an attack on her family home in Gaza City on 16 April. The following is an elegy written by Haidar al-Ghazali, translated by Ahdaf Soueif. You can read it in Arabic here.
Fatima asked me to write her epitaph. A heavy task no text can fulfill.
I don’t believe that Fatima has gone or that this city will lose one of its clearest voices.
I don’t believe it because Fatima suits life: the dreams she drew, step by step, image by image, poem by poem, song by song.
I don’t believe it.
I remember one day we met during the genocide. I remember our talk of Gaza whom we love for no reason, with no justification, without even understanding why we love a city in which we are killed every day. We walked in Sahaba market with a friend and she joked “you have an agent now, Haidar, we want a treat!” And we drank “barrad”. We were in a famine, a jet hovered above us, and we were drinking barrad and walking as though we owned the world.
I remember when she visited our home during the genocide to film a story about me. She sat with my mother for a long time, and she promised it would not be the only visit. Fatima, I’m still waiting for you.
I don’t believe that she has gone. I examine conversations that take on new meanings. I found a message where she says “pray God I see you high, high up there and I tell my kids about you and say be like Haidar.” I stared for a long time at the words “my kids” and I saw a mother teaching her child about life, taking photos of him – exceptional photos, his birthday, his first steps.
She likes photographing hands, she would have taken a photo of his hand in hers – on the road.
I stare at the words “my kids” and I imagine how the air would have been green with her smile as a mother, how happy she would have been with her fiancé and with the love the genocide cut off. I imagine the wrong we would do Fatima if we don’t think of her passing, in itself, with all its weight, all its wounds – with all her children who will not come, and her love that’s been broken – the wrong we would do her if we don’t think of her passing, just in itself, as a massacre.
The Israeli Occupation killed Fatima and ten of her family because she dreamed, because she laughed, because she’s real.
Fatima is part of a generation in Gaza bidding itself farewell. Life made us slowly, and we know very well what we want. We never heard the sound of a plane unless it was bombing us, we never traveled except by closing our eyes as we looked out to sea. Among us are poets and artists and photographers and singers. We have the energy to build an abundance of beauty for a world that only needed to look to see us.
Some of us you know and some you don’t and I promise I will not wait till they pass before you get to know them.
Earth is letting us down, killing the dream within us; we write wills that the elderly in other parts of the world don’t think of. We say, as Fatima said to me, “perhaps our salvation, Haidar, lies in not being saved.”
##
Περισσότερες πληροφορίες για την Φατίμα Χασούνα
eyelands.gr 